Czasopismo | AURA | Rocznik 2016 - zeszyt 3

"Stare" parki narodowe w świetle ustawy z 16 kwietnia 2004 roku

10.15199/2.2016.3.1

Daria Danecka

nr katalogowy: 97043
10.15199/2.2016.3.1

Artykuł poświęcony został pozycji prawnej parków narodowych powstałych przed wejściem w życie ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku. Rozważania pozwoliły na wskazanie rozbieżności, jakie pojawiały się w odniesieniu do parków narodowych w czasie obowiązywania ustaw o ochronie przyrody z 1934, 1949, 1991 oraz 2004 r. Ponadto zwrócono uwagę, iż zgodnie z treścią art. 158 obecnie obowiązującej ustawy o ochronie przyrody, do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, a niezakończonych decyzją ostateczną, stosuje się przepisy dotychczasowe, co prowadzi do wniosku, że w niektórych sytuacjach nadal stosowany będzie stary porządek prawny. Analizowano również prawa własności nieruchomości znajdujących się na obszarze parku narodowego. Wskazane zostały w tekście ograniczenia tego prawa, które dotyczą prawa korzystania z nieruchomości oraz prawa jej zbywania. Słowa kluczowe: park narodowy, ochrona przyrody, otulina, własność.Istniejące w Polsce 23 parki narodowe zajmują łącznie powierzchnię 316 748 hektarów, co stanowi 1% powierzchni kraju [1]. Prawną konstrukcję parku narodowego wprowadziła pierwsza polska ustawa o ochronie przyrody z 1934 roku [2], pod której rządami 21 listopada 1947 roku został utworzony Białowieski Park Narodowy [3]. Najwięcej, bo aż 16 parków narodowych powstało na mocy ustawy o ochronie przyrody z 1949 roku [4]. Kolejnych sześć utworzono na podstawie ustawy z 1991 roku [5]. Ostatni "Ujście Warty" powstał po nowelizacji z 2000 roku [6]. W 2004 roku weszła w życie ustawa o ochronie przyrody [7], na podstawie której nie utworzono żadnego parku narodowego. Wielokrotne nowelizacje, chociaż wprowadzały znaczące zmiany w regulacjach dotyczących parków narodowych - nie miały wpływu na ich tworzenie. Mając na uwadze powyższe, należy zastanowić się nad tym, jaka jest pozycja prawna parków, które powstały przed wejściem w życie ustawy w 2004 roku. Zmieniła ona bowiem znacząco dotychczasowe regulacje. Anal[...]

Bibliografia

[1] Dane Ministerstwa Ochrony Środowiska: http://www.mos.gov.pl/artykul/2236_parki_ narodowe/311_parki_narodowe.html.
[2] Ustawa z dnia 10 marca 1934 r. o ochronie przyrody, DzU nr 31 poz. 274; dalej: u.o.p. 1934.
[3 ] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 listopada 1947 r. o utworzeniu Białowieskiego Parku Narodowego, DzU 1947 nr 74 poz. 469, na podstawie art. 9 u.o.p. 1934. Był to jedyny park narodowy, który powstał pod rządami ustawy z 1934 roku.
[4] Ustawa z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody, DzU nr 25, poz. 180; dalej: u.o.p. 1949.
[5] Ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody, DzU 2001 nr 99 poz. 1071 z późn. zm.; dalej: u.o.p. 1991. Na mocy tej ustawy utworzono następujące parki narodowe: Biebrzański, Gór Stołowych, Magurski, "Bory Tucholskie", Narwiański oraz "Ujście Warty".
[6] Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody, DzU 2001 nr 3 poz. 21.
[7] Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, DzU z 2015 r., poz. 1657 z późn. zm.; dalej: u.o.p.
[8] A. Lipiński, Prawne podstawy ochrony środowiska, Warszawa 2010, s. 251.
[9] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 września 1993 r. w sprawie utworzenia Biebrzańskiego Parku Narodowego, DzU nr 86, poz. 399.
[10] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września 1993 r. w sprawie utworzenia Parku Narodowego Gór Stołowych, (DzU Nr 88, poz. 407).
[11] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 stycznia 1994 r. w sprawie utworzenia Poleskiego Parku Narodowego, DzU nr 9, poz. 31).
[12] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 listopada 1994 r. w sprawie utworzenia Magurskiego Parku Narodowego, DzU nr 126, poz. 618.
[13] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 maja 1996 r. w sprawie utworzenia Parku Narodowego „Bory Tucholskie”, DzU Nr 64, poz. 305.
[14] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 1996 r. w sprawie utworzenia Narwiańskiego Parku Narodowego, DzU nr 77, poz. 368).
[15] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2001 r. w sprawie utworzenia Parku Narodowego „Ujście Warty”, DzU nr 67, poz. 681.
[16] Ustawa z dnia 10 marca 1934 r. o ochronie przyrody, DzU nr 31 poz. 274.
[17] Ustawa z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody, DzU nr 25, poz. 180.
[18] Ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody, DzU nr 114, poz. 492.
[19] Wyrok SN z dnia 3 grudnia 2003 r., I CK 345/03, LEX nr 151628.
[20] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., DzU 1997 nr 78 poz. 483.
[21] S. Kalus, Prawne aspekty określenia pionowych granic nieruchomości, Rzeczoznawca Majątkowy 2011, nr 72, s. 12.
[22] Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r., o gospodarce nieruchomościami, DzU z 2015 r. poz. 1774; dalej: u.g.n.
[23] Jak wynika z art. 112 u.g.n., „wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości”, które może być dokonane, „jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy”. Szerzej na temat wywłaszczeń: T. Woś, Wywłaszczenie nieruchomości i ich zwrot, Warszawa 2007.
[24] W. Radecki, Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2008, s. 71. Tak samo twierdzi K. Gruszecki, Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2013, s. 44.
[25] Zob. A. Lipiński, Prawne podstawy…, s. 222. Por. K. Gruszecki, Ustawa o…, s. 45-46. Por. W. Radecki, Ustawa…, s. 70. Por. P. Bojarski, Rekompensata za ograniczenia związane z ochroną przyrody
[w:] Teoretyczne podstawy prawa ochrony przyrody, pod red. W. Radeckiego, Wrocław 2006, s. 286-287. Por. A. Fogel, Prawna ochrona przyrody w lokalnym planowaniu przestrzennym, Warszawa 2011, s. 149-152.
[26] K. Gruszecki, Ustawa o…, s. 43. Por. B. Rakoczy, Gospodarowanie nieruchomościami na obszarze parku narodowego, Państwo i Prawo 2012, nr 9, s. 71.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 97043 ""Stare" parki narodowe w ..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - e-zeszyt (pdf) 2016-3 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	25.00 zł

Prenumerata

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

312.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna	384.00 zł brutto 355.56 zł netto 28.44 zł VAT (stawka VAT 8%)
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

426.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	480.00 zł brutto 444.44 zł netto 35.56 zł VAT (stawka VAT 8%)

480.00 zł

Zeszyt

2016-3

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma